piątek, 4 września 2020

Fragment książki Saxtona T. Pope, Badania łuków i strzał

 Porównanie penetracji grotów stalowych i obsydianowych

Aby ustalić, który rodzaj strzały jest najskuteczniejszy przy wchodzeniu w tkankę zwierzęcą, zbudowałem pudełko o wymiarach 12 na 12 cali kwadratowych i 4 cm głębokości, mające otwarte boki. Z tych stron przyczepiłem garbowaną skórę jelenia, włosem na zewnątrz. Wnętrze tego pudełka było wypełnione wątrobą wołową. Tak więc mieliśmy strukturę symulującą zewnętrznie bok zwierzęcia, sierść i skórę, z wewnętrznie jednolitą gęstą tkanką, która może być wy­korzystana do pomiaru porównawczego przenikania strzał z pewną dokładnością. Wystrzeliwując z łuku o wadze 35 funtów na odległość 10 jardów, wybrane strzały penetrowały w następujący sposób (Tabl. 13):

Numery 1, 2, 3 i 4 nie przeniknęły przez pierwszą skórę, ale odbiły się od niej.

Nr 5, grot stożkowy, wbił się 4 cale lub do drugiej skóry.

Nr 6, mały bodkin, przeniknął 12 cali.

Nr 8, grot obsydianowy, przeniknął 28 cali.

Nr 9, nieco szerszy obsydianowy grot, przeniknął 30 cali.

Ten eksperyment został następnie powtórzony z takim samym wynikiem.

Obsydianowy grot podobny do nr 8 spenetrował pierwszą skórę i 4 cale wątroby, i następnie pękł na drugiej skórze, nagle zatrzymując się z penetracją 4 cali.

Nr 11, grot na wiewiórki, przeniknął 4 cale.

Nr 12, grot stalowy Ishi, 2 próby, 21 cali i 18 cali.

Nr 00, stalowy grot Ishi, podobny jak wyżej, ale dodatkowo naostrzony przez piłowanie, penetrował 22 cale.

Nr 13, strzała na jelenie, przeniknęła 14 cali.

Powtarzając eksperyment z 50 funtowym łukiem na 10 jardach, wyniki były następujące:

Nr 2, tępy, odbił się.

Nr 4, grot tarczowy, odbił się.

Nr 5, grot stożkowy, wchodzi 4 cale.

Nr 6, mały bodkin, wchodzi 25 cale.

Nr 9, grot obsydianowy Ishi, przechodzi całkowicie.

Nr 11, na wiewiórki, wchodzi 4 cale.

Nr 13 i 14, strzały na jelenia, przechodzą całkowicie.

Nr 15, angielska strzała wojenna, przechodzi całkowicie.

Największą przebijalność zapewnia 75 funtowy łuk i strzały z ciężkim grotem typu bodkin, strzały na jelenia i angielska strzała wojenna.

Z tego eksperymentu wynika, że tępe strzały nie przebiją elastycznego ciała tego typu, chociaż z doświadczenia z polowania wiemy, że przechodzą one przez małe zwierzęta, takie jak: wiewiórka, królik i lis, przenikając przez brzuch lub klatkę piersiową. Tutaj kościsty szkielet usztywnia tkanki i sprzyja przebiciu. Oczywiste jest również, że groty bodkin nie są skuteczne w penetrowaniu miękkich tkanek zwierzęcych, ale konieczne jest zastosowanie krawędzi tnącej i że szeroki grot ma większe właściwości penetrujące, ponieważ wycina ścieżkę, która łagodzi tarcie powstające na promieniu.

Najbardziej uderzającym zjawiskiem jest wielka przewaga obsydianu w przecinaniu tkanek zwierzęcych. Strzały nr 8, 9 i 12 są identyczne pod względem masy, opierzenia i wielkości grotu, ale stalowe groty, nawet gdy są zaostrzone do ostrej krawędzi tnącej, nie zbliżają się do penetracji obsydianu nawet o 25 procent. Niewątpliwie lepsze właściwości szkliwa w połączeniu ze stożkowatą krawędzią grotu z obsydianu zapewniają tę przewagę. Ta sama zasada jest stosowana w nowoczesnych nożach do chleba – tutaj szorstka falista krawędź tnie lepiej niż prosta, ostra krawędź.

Penetracja grotu bodkin 

Aby przetestować możliwości ciężkiej strzały z grotem bodkin w zakresie penetracji zbroi, wystrzeliłem ją z 75 funtowego łuku w odległości 10 jardów do mosiężnej płyty o grubości 1/16 cala, z kawałkiem sosnowej deski umocowanej z tyłu. Grot wszedł na głębokość 1 1/2 cala, bez drewna z tyłu płyty mógłby przedostać się na większą głębokość. Ten mosiądz ma grubość starego rzymskiego napierśnika z brązu przechowywanego w Mu­zeum Antropologii.

Aby przetestować penetrację strzał w miękkiej, ustępującej substancji, z pół funta surowej bawełny zrobiono podkładkę o wymiarach 12 cali kwadratowych i grubości 1 cala po ściśnięciu. Podkładka była pokryte muślinem i przymocowana do pudełka zrobionego z białej sosny o grubości 1/4 cala. Trzy strzały z grotami broadhead, typu jak na ryc. 14, Tabl. 13, zostały wystrzelone z 75 funtowego łuku z odległości 10 jardów. Każda strzała penetrowała bawełnę i wychodziła 3 cale poza powierzchnię płyty. Ciężka, spiczasta strzała przeszła 6 cali przez podkładkę i deskę, pokazując, że sama bawełna nie stanowiłaby skutecznej zbroi.

Ta sama strzała z tego samego łuku, uderzająca w hartowaną stalową tarczę o grubości 1/32 cala, rozłupała stal i wbiła się w drewniany podkład na głębokość 1 cala. Wystrzeliwując ją w kawałek miękkiej stali ciągnionej na zimno o grubości 1/16 cala, bodkin przebił ją na 1/2 cala. Aby przetestować ten grot bodkin na zbroi, wybrałem zestaw kolczugi, prawdopodobnie wykonany w Damaszku około XVI wieku. Składa się ona z nakładających się stalowych ogniw o średnicy około 1/2 cala, a kaliber drutu wynosi w przybliżeniu nr 22. Każde ogniwo jest zaspawane i łączy się z czterema innymi. Na piersi i plecach te ogniwa są cięższe niż gdzie indziej. Cały kombinezon waży 25 funtów. Z cienkiego sosnowego pudełka pokrytego płótnem zbudowana została forma przedstawiająca ludzką klatkę piersiową i na nim zawieszono kolczugę (Tabl. 17).

Z odległości 7 jardów ciężka strzała bodkin (Tabl. 12, ryc. 6), wystrzelona z 75 funtowego łuku, uderzyła w zbroję z taką siłą, że poleciał z niej strumień iskier, a strzała przejechała przez środek pleców, penetrując 8 cali, przekłuwając jedną stronę kolczugi i obie strony pudełka. Oczywistym jest, że sama taka kolczuga nie jest wystarczającą ochroną przed tego rodzaju strzałą.


Powyższy tekst jest fragmentem pracy S.T. Pope, Badania łuków i strzał, która została opublikowana w zbiorze Łucznictwo Indian Yahi (ksiażka dostepna na allegro pod  linkiem: 



oraz jako samodzielny tomik Badania łuków i strzał na platformie amazon.pl





Brak komentarzy:

Prześlij komentarz